Od początku pandemii COVID-19 naukowcy prowadzą badania nad przebiegiem zakażenia SARS-CoV-2 u osób chorych przewlekle: z nadciśnieniem tętniczym, chorobą niedokrwienną serca czy cukrzycą typu 2. W ostatnich miesiącach opublikowano także wiele prac poświęconych problemowi otyłości. Może ona pogarszać rokowanie pacjentów, nawet pod nieobecność wymienionych wyżej schorzeń, a także niezależnie od wieku i płci. Problem ten jest istotny zwłaszcza w kontekście wciąż niepokojących danych epidemiologicznych wskazujących na wzrastający odsetek osób z nadwagą lub otyłością. Szacuje się, że na świecie z otyłością zmaga się obecnie ponad 650 milionów dorosłych oraz 124 miliony dzieci i nastolatków1, a w wielu krajach odsetek osób z nieprawidłowym BMI przekracza 20 do 50 procent. Wśród postulowanych przyczyn pogarszających rokowanie tej populacji pacjentów w przebiegu infekcji SARS-CoV-2 wymienia się między innymi osłabienie odpowiedzi immunologicznej, w tym ograniczoną zdolność do produkcji interferonów oraz przeciwciał. Dzieje się tak z powodu znacznej aktywności metabolicznej komórek tkanki tłuszczowej trzewnej, co skutkuje produkcją licznych cytokin prozapalnych i upośledzeniem mechanizmów odpowiedzi immunologicznej związanej z limfocytami T. Niektórzy badacze sugerują, że tkanka tłuszczowa zgromadzona w jamie brzusznej może stać się swoistym „rezerwuarem” enzymu konwertującego angiotensynę (ACE2), a także koronawirusów, wirusa grypy typu A, czy prątków gruźlicy1. Ponadto nacisk na przeponę, oraz pośrednio na płuca, może upośledzać prawidłową wentylację i sprzyjać infekcjom układu oddechowego2. Postuluje się, że podobnie do otyłych z objawową grypą sezonową, pacjenci z COVID-19 mogą generować bardziej zakaźny aerozol1. Nie należy zapominać, że otyłość jest także czynnikiem występowania innych chorób przewlekłych, które pogarszają rokowanie pacjentów z SARS-CoV-2.
Na wymienione wyżej czynniki wiążące otyłość z COVID-19 wskazywali także autorzy pracy opublikowanej na łamach Metabolism1 pod koniec ubiegłego roku. Przegląd systematyczny i meta-analiza autorstwa Huang i wsp. objęła ponad 45 tys pacjentów – będących uczestnikami 33 badań obserwacyjnych (prospektywnych i retrospektywnych). W zakwalifikowanych badaniach odsetek osób z otyłością, zdefiniowaną w większości wskaźnikiem BMI powyżej 30, wynosił od 10 do 60 procent. Klinicznie istotne punkty końcowe obejmowały: hospitalizację pacjentów z SARS-CoV-2 (wynikowe ryzyko względne – OR wyniosło 2,36; 95% PU: 1,37 – 4,07; p=0,002), przyjęcie na Oddział Intensywnej terapii (OIT) (2,32; 1,38 – 3,9; p=0,001), konieczność zastosowania wentylacji mechanicznej (IMV) (2,63; 1,32 – 5,25; p=0,006) oraz zgon (1,49; 1,2 – 1,85; p<0,001*). Podobne zwiększenie ryzyka ciężkiego przebiegu infekcji dotyczyło pacjentów z otyłością brzuszną.
Autorzy podkreślili potrzebę podjęcia skutecznych działań dla zwiększenia świadomości zagrożeń wynikających z otyłości, zwłaszcza w aspekcie obecnie trwającej pandemii. Mogą one dotyczyć także promocji zachowań zapobiegających otyłości, w tym aktywności fizycznej na świeżym powietrzu oraz przestrzegania zdrowej diety od wczesnego dzieciństwa.
Źródło
- Huang Y, Lu Y, Huang YM, Wang M, Ling W, Sui Y, Zhao HL. Obesity in patients with COVID-19: a systematic review and meta-analysis. Metabolism, 2020, 113, 154378. doi: 10.1016/j.metabol.2020.154378.
- https://www.mp.pl/covid19
* – wyniki analizy wieloczynnikowej, PU – przedział ufności
